Contact:Jan C. Bos
Wagnerkade 59,
2102 CT Heemstede
T 023 5332455
E jancbos@antenna.nl
Jesaja 64 en Marcus 13, 24-37 Verbondskerk Vijfhuizen
Kunnen we nog worden gered?
Jesaja vraagt het zich af in een van de meest intense gebeden uit de Bijbel.
Scheur u maar de hemel open om af te dalen! Zo begint het.
Scheur toch de wolken weg en kom.
Het is gebeden in een stikdonkere tijd. Het land is besmeurd. De instellingen die de samenleving dragen, in die dagen Sion en Jeruzalem, zijn vervallen. De heilige plaatsen zijn vergaan. Hoop heeft plaats gemaakt voor wanhoop en moedeloosheid.
Kunnen we nog worden gered?
Het is nu de eerste zondag van advent in 2023 en we lezen samen die oeroude tekst uit Jesaja.
En ik weet niet hoe het u vergaat maar als ik het hoor, dan hoor ik dat het over vandaag gaat. Dat het over onze tijd gaat.
Lees meer
Mat 25, 31-46 PG De Rank Nieuw Vennep
“Hun staat een eeuwige bestraffing te wachten”. Dat staat geschreven aan het slot van het Evangelie over de zeven werken van barmhartigheid. Hun staat een eeuwige bestraffing te wachten want ze hebben een hongerend medemens niet te eten gegeven en een dorstig mensenkind niet te drinken gegeven. Dat loopt dakloos over straat en het winkelend publiek gaat aan de overkant voorbij. Dat vlucht uit een onherbergzaam oord en wordt niet opgenomen! Al die onverschilligen die onaangedaan zappen op de bank, al die rijke westerlingen die geen sikkepit geven om de ellende en de pijn van mensen in leeggeroofde landen en door klimaatverandering verwoeste ge-bieden, hun staat een eeuwige bestraffing te wachten.
Dat staat geschreven aan het slot van het evangelie van deze zondag.
En wat vinden jullie daar nu van? Kun je dat met droge ogen aanhoren? Of leg je het wellicht, een beetje geërgerd terzijde?
“Hier kan ik helemaal niets mee”, zei iemand tegen mij. Wie van ons eigenlijk nog wel?
Lees meer
Mat 25, 1-13 Verbondskerk Vijfhuizen
Bij alle verhalen die onze Heer vertelt in de laatste dagen van zijn leven is er één ding wat als een paal boven water staat en telkens weer benadrukt wordt: En dat is dat de mensenzoon komt.
De ene keer is Hij de heer van het huis die terugkomt bij zijn dienaren en kijkt of er goed voor hen is gezorgd, een andere keer een wijngaardenier die ons zijn wijngaard toevertrouwt, dan weer een rijk mens die rekenschap vraagt van alle goede gaven die je gekregen hebt, in ons verhaal een bruidegom die met de bruiloftsgangers feest viert. Wij allemaal zijn bruiloftsgangers, Hij is de bruidegom die zijn gasten onthaalt aan zijn tafel.
Je weet niet wanneer Hij komt, maar Hij komt.
Ooit komt het goed met deze wereld want God blijft zijn lijdende Schepping trouw. Dat lees ik vandaag, om te beginnen, in deze verhalen. Ooit komt het goed met deze verscheurde, geteisterde aarde. Ooit komt het goed met kind en kleinkind waar je je zo zorgen over kunt maken. Ik tenminste wel. Ooit komt het goed. Maar nu vandaag is het nacht.
Lees meer
Mat 22, 34-46 Ontmoetingskerk, Haarlem
Wat houdt God liefhebben eigenlijk in.
Nogal wat mensen zeggen: Je hebt God lief door je naaste lief te hebben. Die andere mens is concreet en maakt ook het gebod concreet. Heb je die ander lief, dan heb je God lief.
Ik denk dat dit helemaal waar is.
Maar nu vandaag zou ik, om te beginnen, een ander accent willen benoemen. Een accent waarbij niet direct de mens centraal staat.
Je hebt God lief door zijn schepping lief te hebben. De vogels in de lucht, de bloemen op het veld, de vissen in het water en de dieren in de bossen, zij allemaal zijn door God geschapen en zingen, ieder op eigen wijze, zijn lof.
Lees meer
Matteüs 22, 1-14 Kerkcentrum Holy Vlaardingen
Moet de hel terug in de kerk?
Professor Huijgen, de nieuw benoemde hoogleraar systematische theologie aan de PthU vraagt het zich oprecht af want er is veel hel in de wereld.
Er is veel hel. Wij allemaal denken met tranen in de ogen aan wat er gebeurd is op het jongerenfestival en de kibboets bij de grenstussen Israël en Gaza. Hamas-terroristen gingen als duivels te keer en vermoordden honderden tieners, tientallen vrouwen, mannen, kinderen, babies
en wat er nu gebeurt in Gaza.
Moet de hel niet terug in de kerk. Al was het maar omdat gruwelijk onrecht toch gestraft moet worden. Er moet toch recht zijn, hier, nu, ooit eens.
Huijgen kreeg veel commentaarvan Trouwlezers die hel en verdoemenis absoluut niet lusten.
Dat snap ik ook wel.
Lees meer
Jona 2 en Matteüs 18, 21-35 Oude Kerk Heemstede
Is er vergeving voor Jona?
In het Evangelie van vanmorgen vraagt Petrus aan Jezus: Heer, als mijn broeder of zuster tegen mij zondigt, hoe vaak moet ik dan vergeving schenken? Tot zevenmaal toe?’ Jezus antwoordde: ‘Niet tot zevenmaal toe, zeg ik je, maar tot zeventig maal zeven.
Dat zeventig maal zeven kan ons behoorlijk dwars zitten. Zo vaak? Je kunt toch niet aan de gang blijven. Neem Jona. Is er vergeving voor Jona?
Lees meer
Psalm 29; Jona 2 en Matteüs 14, 22-33 Grote of St. Bavo kerk Haarlem
Als het onweert spreekt de HERE.
Dat leerde ik vroeger van de juffrouw in de eerste klas van de lagere school. Dik zeventig jaar geleden is dat nu. En in die vroege jaren vijftig van de vorige eeuw werd op mijn school met de Bijbel die Bijbel tamelijk letterlijk genomen. Jona zat in de walvis, Jezus liep over het water en als het onweer spreekt de HERE. Wat is er vandaag van dat geloof geworden?
Als het onweert spreekt de HERE. Dat besef komt uit psalm 29 die wij zojuist hebben gezongen. Machtig is de stem des Heren. Het dondert en bliksemt dat het een aard heeft in die psalm. Rivieren treden buiten hun oevers als vorige week in Slovenië. Bergen verschuiven, bomen breken, woestijnen beven. Bodemloos geweld.
Nu vandaag maken wij in kwadraat mee wat in die psalm bezongen wordt.Bodemloos geweld. Is dat soms de stem van de HEER die ons bij zinnen wil brengen? Of is dat veel te ver gezocht?
En wat denken jullie. Wat denken jullie nu vandaag als we met die psalm zingen “Boven ’t bodemloos geweld heeft de Heer zijn troon gesteld. Ooit sprak daar een diep geworteld vertrouwen uit dat de HEER het wilde water meester is. Wat doet alle klimaat-ellende vandaag met dat vertrouwen. Hebben wij dat nog of niet meer, eigenlijk niet meer.
Lees meer
Psalm 78 en Matteüs 14,13-21 Ontmoetingskerk, Haarlem-Schalkwijk
Kan God een tafel dekken in de woestijn?
Zou God in staat zijn een tafel te dekken in de woestijn?
Ooit vroegen mensen zich dat af. Het volk Israël om preciezer te zijn. Jullie kennen allemaal zijn geschiedenis. In Psalm 78 wordt die opgehaald. Dat was bevrijd uit Egypte. Dat mocht gaan naar beloofd land. Als een vuur ging God voor hen uit. Met een wolk beschermde Hij de achterhoede. Het koele water welde uit de rots.
Maar ja, de tocht is zwaar. Er wordt geploeterd in het zand. Er wordt geleden en gestreden in de woestijn. Er wordt gestreden voor vrijheid. Er wordt geleden omwille van de gerechtigheid.
Dat willen we niet. We willen eten zoveel als we willen.
Zou God in staat zijn een tafel te dekken in de woestijn?
Die vraag bleef bij mij hangen.
Lees meer
Mat 13, 44-52 Verbondskerk Vijfhuizen
Wat mij opvalt in de verhalen die Jezus vertelt dat ze zo dicht bij ons gewo-ne leven staan. Er wordt gezaaid en gemaaid, gekocht en verkocht, gevist en gevangen, geploegd en gezwoegd. Het gaat over mensen als jij en ik die hun dagelijks leven leiden en hun dagelijks werk doen. We dromen van een goede toekomst en doen ons best. Het gaat goed met de kinderen en alles lijkt in orde.
Maar we schaatsen op dun ijs. En zomaar op een kwade dag lukt het niet meer en breekt het af in onze handen. Ons hoofd loopt om. Ons lijf is kwetsbaar. Ongeluk overkomt ons zomaar van de een op de andere dag. Een huilbui vol spanning gaat maar niet over. De knobbel is kwaadaardig. Je viert vakantie op Rhodos en de aarde brandt. Nog maar kort geleden was de herdenking van de ramp met de MH17 bij het monument hier in Vijf-huizen. Een vliegtuig vol vakantie vierend mensen wordt neergeschoten. Een veelvoud van mensen is in diep verdriet gedompeld. Allemaal gewone mensen als jij en ik maar met een breuk in hun bestaan en een kras op hun ziel. Wie van ons weet niet van breuken en verdriet?
Lees meer
Psalm 65 en Mat 13, 1-9 18-23 Oude Kerk Heemstede
De stilte zingt u toe, o Here, in uw verheven oord. Ik weet niet wat u voor associatie hebt bij deze beginregels. Bij mij waren ze altijd, eerlijk gezegd, nogal ydillisch. Bij de stilte van psalm 65 dacht ik altijd aan de stilte op een mooie wandeltocht samen met Hannie. Soms overkomt je dat als je geluk hebt. Helemaal stil behalve misschien het zoemen van een bij en het murmelen van een waterbeek. De stilte zingt u toe, o Here.
Of, dat kan ook, bij de stilte denk ik aan een inspirerende kloosterkapel voorafgaand aan de getijden.
Alles komt tot rust. De hectiek van de dag laat je achter je. Je ziel opent zich voor God
Dat komt al in de buurt van de psalm. De stilte zingt u toe, o Here, in uw verheven oord. Dat verheven oord is niet, althans in de psalm niet, Gods vrije natuur. Dat verheven oord is de tempel. Wij zullen ons naar Sion keren, waar Gij ons bidden hoort.
De stilte, die op het eerste gehoor zo vredige ydillische stilte, is niet de stilte in de natuur, niet de murmelende beek en het ruisende koren. Het is de stilte van mensen die de hand voor de mond hebben geslagen wanneer ze bedenken wat ze hebben aangericht.
Lees meer
Matteüs 11,25-30 Verbondskerk Vijfhuizen
Kom bij mij, jullie die vermoeid zijn en onder lasten gebukt gaan. Neem mijn juk op je. Dan zul je rust vinden voor je ziel. Dat zegt Jezus vanmorgen in het Evangelie. Het is een overbekend woord. Ik weet het. Maar het raakt me diep want ik ben vermoeid en ga onder lasten gebukt en ik zoek rust voor mijn ziel.
En ik denk zomaar dat dit voor jullie ook geldt. Want we leven in een gespannen, angstige tijd. Het lijkt ook of problemen steeds meer toenemen en steeds moeilijker op te lossen zijn. Er moet zoveel veranderd en aangepast worden en wat betekent dat dan voor mij? Boeren vrezen voor hun bedrijf en burgers voor hun baan. De jongeren kunnen geen huis vinden, lichamelijk en geestelijk kwetsbaren geen plek. De universiteiten hebben extra psychologen in dienst om overbelaste studenten bij te staan. Het lontje is heel kort. Niet alleen politici maar ook hulpverleners, treinconducteurs en politieagenten worden geïntimideerd en bedreigd. De oorlog dreigt voortdurend en de klimaatverandering spookt door mijn hoofd. Ik maak me zorgen om de toekomst van mijn kleinkinderen. Jezus, kan jij die zorgen van me afnemen, soms?
Wat bedoel je toch met dat juk? Wat bedoel je als je het hebt over rust voor mijn ziel?
Lees meer
1 Petrus 3, 1-13 Nieuwe kerk Haarlem
In het huis van de Vader zijn vrouwen niet onderdanig.
In het huis van de Vader zijn vrouwen niet ondergeschikt aan hun man.
Dáár niet
Petrus schrijft dat in zijn Paasbrief aan de leden van de gemeente van Christus. Die gemeenteleden zijn de bewoners van het Vaderhuis, ik kom daar zo op terug.
In het huis van de Vader zijn vrouwen niet aan hun mannen onderworpen. Slaven, vrouwen en mannen zijn vrij en gelijkwaardig aan elkaar in dat huis.
Maar buitenshuis, zeg maar in de wereld, zijn vrouwen wel onderworpen aan hun mannen, net als slaven onderworpen zijn aan hun heren. Dat schrijft Petrus ook in zijn brief.
Lees meer
Johannes 20, 19-31 Prot Gemeente De Rank, Nieuw Vennep
Waar was Thomas?
Thomas is nu in de kerk.
Nu op de achtste dag ontbreekt hij niet in de kring.
Maar vorige week was hij niet in de kerk. Hij was er niet met Pasen. Hij was er niet bij toen er werd geroepen en gevierd: De Heer is waarlijk opgestaan en Hij is door Simon gezien.
Waar was Thomas eigenlijk vorige week? Waar was hij op het hoge feest? Waar zat hij op dat allerchristelijkste feest van Pasen?
Lees meer
Johannes 9 Verbondskerk Vijfhuizen
Ooit zei onze Heer, die de blindgeborene de ogen opende: Wat baat het je als je de hele wereld wint maar schade leidt aan je ziel. Dat zei hij tegen de mens die maar rijkdommen opstapelde en alsmaar meer en meer groeien wilde. En dat is vandaag de blinde vlek die de nood van de schepping teweeg brengt. Tegenover die blinde vlek zet Hij zichzelf Hij die helemaal Gods werk belichaamt, die een ander mens niet vastzet maar aandacht heeft voor wat leeft in zijn hart en uitnodigt recht te doen, trouw te zijn en op deze geschonden aarde nederig de weg te gaan met God.
Lees meer
Matteüs 17, 1-9 Oude Kerk Heemstede
Het gezicht van Jezus straalt als de zon. Even wordt zichtbaar wat God met ons mensen voor heeft en waar het werkelijk geluk te vinden is. Even wordt zichtbaar waar het op aankomt. Puur, echt, eenvoudig leven in verbondenheid met Hem.
Jezus gezicht straalt. Het is een bijzonder ontroerend beeld..
En dat komt omdat ik een associatie heb met het stralende gezicht van mijn jong gestorven kleinzoon Joris. Kijk.
Ik heb veel met hem gewandeld. De zwaar gehandicapte Joris zat in zijn rolstoel en ik liep er achter.
Muizenissen en zorgen. Wat zal er worden met hem. Hoe moet het met de zorg. Piekeren over problemen en probleempjes. De mensen polariseren. De regering weet geen oplossing. Ik ook niet.
En daar zat Joris. Hij plukte met zijn handjes een blad en bekeek het aandachtig. Hij richtte zijn gezicht op de zon. En straalde. En ik was getuige van een diep, innerlijk geluk dat hij zomaar gratis met mij deelde.
Lees meer
Eerste zondag in de veertigdagen Pelgrimkerk, Haarlem
Daarna werd Jezus door de Geest meegevoerd naar de woestijn om door de duivel op de proef gesteld te worden. Dat is een opvallende eerste zin van het Evangelie dat wij hebben gelezen. Is het soms de bedoeling dat de duivel mensenkinderen beproeft? Het lijkt er wel op. Wat gek, want dagelijks bidden wij toch met Jezus: Leidt ons niet in verzoeking maar verlos ons van de boze.
Toch lijkt het wel alsof het de bedoeling is. Het wordt beschreven als een vanzelfsprekende fase in het leven van Jezus. Eerst werd Jezus gedoopt en daarna werd Jezus door de Geest naar de woestijn geleid om verzocht te worden door de duivel.
Lees meer
Psalm 139 en Matteus 4, 11-15 Bijbelzondag Verbondskerk Vijfhuizen
Kijk, de Bijbel.
Voor veel mensen is het een kostbaar boek. Het is het Woord van God dat ons troost en op de goede weg zet, zeggen we in de kerk. Het is een monument, een literaire schat die onze cultuur diepgaand heeft beïnvloed, zeggen mensen buiten de kerk. Het is een nagenoeg leeg begrip voor nog weer anderen, voor heel veel mensen tegenwoordig, denk ik.
De Bijbel roept ook weerstand op bij mensen die zich geen raad weten met alle geweld dat er in voorkomt en alle traditionele verhoudingen uit oeroude tijden die er in weerspiegeld worden. Dat vergt een enorme vertaalslag waar theologen zoals ik een dagtaak aan hebben en waar ook de Bijbelgenootschappen zich mee bezig houden. Wat moet je toch met zo’n oeroud boek vandaag.
Dat oeroude boek gaat over jou, zeggen de Bijbelgenootschappen deze zondag. Over jou staat geschreven.
Lees meer
Ruth 4, 13-17 Ontmoetingskerk, Haarlem
Wie redt Ruth en Naomi?
Naomi en Ruth zijn twee kansloze vrouwen.
Naomi is kansloos omdat haar man en daarna haar twee zonen zijn gestorven. Ze is inmiddels oud. Een oude kinderloze weduwe is Naomi. Ze heeft geen toekomst. Wie redt haar? Wie geeft haar hoop?
En Ruth. Dat is helemaal een kansloos geval. Ruth is een Moabitische. Een Israëlitische man heeft haar ooit in het buitenland opgeduikeld. Zo staat het letterlijk in de Bijbel. Moabitische vrouwen staan bekend als geboren verleidsters. Daar moet je niet mee van doen willen hebben. In Israël mag je niet aankomen met een Moabitische. Ze is in Israël een “nochri”, een illegaal.
Wie redt haar? Wie redt de mensen wie het leven uit handen is geslagen. Wie redt jou en mij als het ons bij de handen afbreekt. Wie redt Ruth en Naomi?
Lees meer
2 Samuël 11 en 12 Heemstede Oude Kerk Er is een nieuw begin mogelijk.
Dat is de hoopvolle uitkomst van een uitermate treurig verhaal, een zwarte bladzijde in de Bijbel. Het verhaal dat Mattheüs in het geslachtsregister van Jezus, ons in herinnering brengt. Het verhaal van David en Uria. Een ver-haal van grensoverschrijdend gedrag in extreme vorm. Een verhaal van machtsmisbruik met dodelijke afloop.
Er is een nieuw begin mogelijk. Maar wij kunnen ons dat in de advent van 2022 maar moeilijk voorstellen. Want om ons heen is grensoverschrijdend gedrag en gruwelijk machtsmisbruik aan de orde van de dag in de wereld van de politiek, van de sport, van de cultuur en ook in de kerk. Dat gaat maar door en wordt vaak onder het tapijt geveegd. Bij David toen was het niet anders.
Hoe is er dan een nieuw begin mogelijk?
Lees meer
2 Koningen 8, 1-6 en Lucas 20, 27-38 Vijfhuizen, Verbondskerk
Een vrouw schreeuwt om recht. Wordt ze gehoord?
Ze schreeuwt om recht want ze is alles kwijt. Land is door anderen bezet. Huis en haard zijn door anderen ingepikt. De toekomst is onzeker.
Ik moet denken aan de verhalen van het kleine plukje Joden dat de Nazi-kampen heeft overleefd en terugkwam. Anderen woonden in hun huis. Anderen gebruikten hun bezit. Ja, het was oorlog geweest en je moest eens weten hoe wij Nederlanders hebben geleden onder die oorlog toen jij weg was. Wat kom je eigenlijk doen? Dat overkomt ook deze vrouw als ze, berooid, terugkomt.
Een vrouw schreeuwt om recht. We hebben haar verhaal gelezen in 2 Koningen 8.
Wie is zij?
Lees meer
Romeinen 3, 21-31 Ontmoetingskerk Haarlem. 16 oktober (eerdere versie) Oude Kerk Heemstede
Iedereen hier heeft gezondigd.
Iedereen hier wordt gerechtvaardigd door Christus.
Het is een tekst die door de organisatie van de Micha-zondag op ons bord is gelegd.
Het zijn voor jullie op het eerste gehoor, denk ik, nogal zware woorden.
Misschien roepen ze bij sommigen de sfeer van vroeger op toen je werd ingepeperd dat de mens onbekwaam was tot enig goed en dat alleen door het bloed van Jezus het wie weet met jou nog goed kon komen, ooit. Mis-schien hebben sommigen van jullie associaties met verhalen van bange gelovigen die het zondebesef diep in hun ziel meedroegen maar niet durf-den geloven dat gerechtvaardigd zijn ook voor hen bestemd was. En an-ders kunnen jullie misschien wel meevoelen met de verzuchting van een van jullie die meedeed aan de voorbereiding van deze dienst. Moet je deze tekst lezen? Eigenlijk kan ik niets meer met dat offer van Christus voor mij.
Ik begrijp die mogelijke weerstand maar ik wil jullie uitnodigen die even opzij te zetten en onbevangen te kijken naar wat Paulus schrijft.
Lees meer
Marcus 10, 17-27 Oosterkerk Aalsmeer
Meester, wat moet ik doen om het eeuwig leven te beërven?
Er komt een man naar Jezus toe. Hij valt op zijn knieën. Het is hem duidelijk ernst. Hij smeekt om hulp, om goede raad. Goede Meester. Wat moet ik doen om het eeuwig leven te beërven.
Vraag jij je dat ook af, wel eens, ooit eens. Wanneer dan en waarom?
Of ben je die vraag al voorbij en direct gerend naar het van ouds vertrouwde antwoord. Je moet al wat je bezit weggeven. Eigenlijk moet dat. Jezus zegt dat.
En vervolgens gaan we puzzelen hoe we dat opgeven van al ons bezit toch moeten opvatten. Want helemaal zonder bezit kunnen en willen wij niet leven. Vraagt Jezus dat dan?
Lees meer
Lucas 12, 32-40 Oosterkerk Haarlem
“Wees gelijk aan mensen die wachten op hun heer”, zegt Jezus in het evangelie vanmorgen, “wees als knechten die hun heer opwachten wanneer hij terugkeert van een bruiloft, zodat ze direct voor hem opendoen wanneer hij aanklopt”.
Wat zegt dat woord ons vandaag? Wachten wij actief en alert op de komst van onze Heer of zijn we al gaandeweg dat wachten verleerd?
Lees meer