Contact:Jan C. Bos
Wagnerkade 59,
2102 CT Heemstede
T 023 5332455
E jancbos@antenna.nl
Openbaring 21 Eenhoorndienst Haarlem
Het nieuwe Jeruzalem lijkt niet op het oude Jeruzalem.
Het lijkt op Haarlem.
Het groen groeit er als in de Hout, alleen nog mooier, voller en niet door verzuring aangetast. De brede straat omzoomd met bomen en banken lijkt op de Dreef. De mensen lopen ontspannen naar het Centrum maar niemand ligt verslaafd in het portiek. Het plein lijkt op de Grote Markt en de oude Bavo is een open ruimte voor alle Haarlemmers geworden. Er stroomt een rivier door het nieuwe Jeruzalem zo breed als het Spaarne, zo mooi als de mooie Nel maar de bodem in schoongemaakt van alle vuil en geen peuter verdrinkt ooit meer in zwalpend water.
Het nieuwe Jeruzalem lijkt niet op het oude Jeruzalem want daar stroomde geen rivier doorheen. Het lijkt op Londen aan de Theems, op New York aan de Hudson en op Parijs aan de Seine. Maar er lopen geen agenten met bomvesten en mitrailleurs door de straten want het dreigingsniveau is nihil geworden. Het nieuwe Jeruzalem lijkt op Rome aan de Tiber. Echt waar: Het nieuwe Jeruzalem lijkt op die trotse keizersstad uit vroeger dagen die ooit met Babylon werd vergeleken vanwege alle onrecht dat gebeurde binnen zijn muren en alle moord die plaats had binnen zijn poorten. Johannes heeft in zijn visioen dat Babel zien vallen. De grote stad met zijn beurs en zijn banken, zijn kooplieden en zeevaarders, zijn rijkdom aan kunst, zijn overvloed aan feesten is gevallen. Maar zie de nieuwe stad die uit de hemel komt, lijkt op Babel. Er stroomt een rivier door die stad als in Babel. Er loopt een straat door die stad als in Babel. De vrede waar sinds de dagen van Jeremia al naar wordt gezocht, wordt eindelijk dan toch gevonden in Babylon. Er is toekomst voor de stad waarin mensen hebben gesjouwd en gebouwd, gerekend en getekend. Er is toekomst voor de kunst, de architectuur, en de techniek. Er is toekomst voor de stad van de mens.
Het visioen van Johannes staat haaks op wat weleens in kerken wordt gepreekt en door ons mensen worden gedacht, namelijk dat de wereld vergaat. Er is één tekst in de Bijbel die dat lijkt te suggereren. In 2 Petrus 3 staat geschreven dat de elementen brandend zullen vergaan. Het is slechts één tekst maar die heeft een geweldige invloed uitgeoefend op de harten en gedachten van de mensen. De wereld vergaat. Pas op en kijk uit want de wereld vergaat. Sommige rechtgelovigen worden gered maar de wereld vergaat. En godsdienstfanaten genoeg helaas die de Eeuwige daarbij wel een hand willen helpen. Zelfmoordaanslagen met spijkerbommen voor het goede doel. De aarde gaat kapot maar ons wacht het paradijs in de hemel.
Het is nu 7 januari 2018. Nederlanders zijn tevreden over het heden maar bang voor de toekomst rapporteerde het CPB een paar weken geleden De angst voor terreur en vernietiging is groot in onze dagen. Ondanks alle menselijke inspanningen wordt de kloof tussen volken, culturen en godsdiensten groter, de oorlog wreder, het milieu vuiler. De mensen zijn bang voor elkaar en fort Europa wordt omringd door chaos en vluchtelingenstromen die mede veroorzaakt worden door onrechtvaardige wereldverhoudingen die ook door ons worden teweeggebracht. We zijn bang v oor een toekomst die we zelf in gang zetten. Ooit loopt het fout afd. Dat moet haast wel.
Dwars tegen die angst in moedigt het visioen van Johannes ons aan om de hoop vast te houden. Want vuur is in de Bijbel niet het teken van de vernietiging. Vuur is het teken van de loutering. “Dat uw Woorden in ons branden als een vuur voor hart en handen, als een licht voor ons uit. Hij zet ons in brand. Hij doet ons dromen dromen en gezichten zien. Hij doet ons zien dat de stad van de mens niet aan de lafheid en domheid wordt prijsgegeven. Uiteindelijk gebeurt dat toch niet. De stad wordt gered door de Eeuwige. En dus worden wij uitgenodigd de stad in ons hart te sluiten en ons te bekommeren om recht en gerechtigheid, genade en trouw. We worden uitgenodigd om te rekenen en te tekenen en ons te laten inspireren door de utopie waarin er recht zal zijn voor allen. Utopie betekent, zoals u wellicht weet, Nergenshuizen. Dat wil zeggen. Overal kan het gebeuren. Het zal mogelijk worden in Jeruzalem allereerst want dat is en blijft stad van Gods hart. Ooit kunnen de detectiepoorten op het tempelplein worden afgebroken en worden de wapens neergelegd. Kinderen spelen onbedreigd in de parken en oude mensen koesteren zich vergenoegd in de avondzon. Het zal mogelijk worden in Babylon, in Rome, in Parijs en in New York. Het zal mogelijk worden in Haarlem.
De stad wordt gered door de Eeuwige. De stad wordt door de Eeuwige nieuw gemaakt. Het visioen van Johannes is een geweldige opsteker voor de stad die wij mensen bouwen. Er is weleens de neiging om al wat mensen maken negatief af te schilderen maar die neiging is zeker niet bijbels. Er is weleens de neiging om de natuur te idealiseren en terug te verlangen naar de ongerepte staat van het paradijs. Ook dat is niet bijbels. Wat mensen maken mag er zijn. De cultuur mag er zijn. Ze wordt van alle onreinheid gelouterd.
Tegelijk geldt dat de vernieuwing van de stad ons wordt geschonken. Daarom is en blijft haar naam Jeruzalem en blijft ze gegrond hoog op de Sionsberg. Gaandeweg wordt ons toch duidelijk dat menselijke dromen van vrede en recht niet door de mens alleen verwerkelijkt kunnen worden. Gaandeweg in de geschiedenis is ons toch duidelijk geworden dat wanneer mensen hun eigen dromen verabsoluteren en die met menselijke middelen bewerken willen, de dwingelandij de kop opsteekt. Dan worden er in naam van het rijk der vrijheid gevangenkampen opgericht. Dan worden in naam van de vrijheid elementaire mensenrechten geschonden en in naam van de democratie gemarteld en gemoord. De vernieuwde stad komt van God. Het is de stad van David en de stad van de Messias. En de weg ernaartoe is die van de Messias. Die weg begint bij zijn Doop. Daarin heeft Hij zich diep met ons verbonden. Die verbondenheid houdt Hij vol tot op het kruis. Zijn vrede geeft hij ons. Zijn weg wijst Hij ons.
In het nieuwe Jeruzalem dat zo op Haarlem lijkt maar dan vernieuwd, zullen wij God zien van aangezicht tot Aangezicht. Johannes getuigt daarvan in roerende beelden die wij ons nu slechts ten dele kunnen voorstellen. Licht zal het zijn. God zal zijn bij de mensen en niemand anders dan God zelf zal de tranen van de ogen wissen. Er zijn in onze wereld zoveel bittere tranen geschreid. Dat kan niet worden vergeten, nooit een keer. En zolang er herinnering is, blijft de pijn. Zolang er herinnering is, vloeien de tranen. Laten we het goed weten aan het begin van een nieuw jaar waarin ons eigen gemis schrijnt en onze angst voor ziekte en dood ligt op de bodem van ons hart. Dat blijft schrijnen en soms spoken. Daarom staat er geschreven: God zelf zal de tranen van de ogen wissen als alles, alles wordt voltooid.
In deze voltooiing zijn jij en ik mee begrepen. Hoe God jou en mij voltooien zal kan slechts in beelden worden vermoed. Kwaad wordt gelouterd en weggedaan. Verdriet wordt getroost. Pijn wordt genezen en rouw wordt opgeheven. Wat God in jou geschonken en gedaan heeft wordt bevestigd. Laat dat genoeg zijn.
Laat dat genoeg zijn om ons nu aan het begin van een nieuw jaar getroost en bemoedigd te richten op de stad, om stem te zijn in deze stad en vorm te geven aan deze samenleving. Zolang er nog peuters verdrinken in zwalpend water en zwervers slapen in een koud portiek, zolang de terreur nog dreigt en de mensen bang zijn, zolang er nog tranen biggelen, moeten we de hoop koesteren, mogen we blijven dromen en worden we uitgenodigd tot daden, totdat de Messias komt om ons te verlossen.
Amen.