Contact:Jan C. Bos
Wagnerkade 59,
2102 CT Heemstede
T 023 5332455
E jancbos@antenna.nl
Lucas 1, 57-80 Verbondskerk Vijfhuizen
Over zes dagen is het kerstfeest. Het wordt opnieuw een kerstfeest dat wordt overschaduwd door de pandemie. In mijn eigen kerk zijn de repetities van ons kerkkoor gestopt want de dirigent heeft corona. De liturgie wordt versoberd. De ouderenmiddag gaat niet door want de leeftijd is te kwetsbaar. De kerstnachtdienst wordt afgelast want er is avond-lockdown. Alles staat op losse schroeven sinds gisteren door de totale lockdown
Over zes dagen is het kerstfeest maar deze hele adventstijd wordt gekleurd door spanningen tussen mensen over wat te doen. Dat zwaait heen en weer tussen angstige striktheid en geen kleinkinderen bij oma en opa aan de ene kant en een haast uitdagende drang tot losheid en feestvieren aan de ande-re kant. Ik las in de krant dat de Britse regering met bijna niets anders be-zig is dan met dit thema. Redt het kerstfeest. Redt de oeroude traditie van familiewaarden en warme gezelligheid. Het is bij ons wellicht niet eens zoveel anders.
Hoe vieren we kerst in de pandemie?
Het is de vierde advent. De voorbereiding is op zijn hoogtepunt. Op deze zondag horen we van nog een geboorte. Je zou het bijna vergeten in alle drukte en er wordt gemakkelijk aan voorbij geleefd maar er wordt nog een kind geboren. Johannes is zijn naam. God is genadig, betekent dat.
In een hectische en zorgelijke tijd wordt een kind geboren dat leert dat God genadig is voor ons mensen. En het is belangrijk dat hij geboren is want zijn roeping is dat hij ons voorbereidt. Jij en ik zijn bezig ons voor te berei-den op het kerstfeest. Jij en ik zijn in beslag genomen door zorgen en mui-zenissen, boosterprikken, inflatie, kinderopvang en dan is daar een adventsbode die zegt. Zal ik jou helpen met voorbereiden. Zal ik jou leren hoe je in deze tijd je voorbereiden kunt?
Je moet heel wat in huis hebben om drukbezette, zorgelijk gespannen of somber passieve mensen te helpen zich voor te bereiden. En bij Johannes is dat dan ook zo. Hij heeft zelf een goede leerschool gehad.
Hij komt allereerst uit een goed nest. Zijn vader en moeder zijn de Abraham en Sara van het Nieuwe Testament. Hij is geboren in een eeuwenoude kostbare traditie. Zijn vader Zacharias zingt ervan bij zijn geboorte. Zijn va-der zingt dat God vanuit de hoge omziet naar zijn volk in nood. De eeuwige zag om naar Sara, zijn aartsmoeder, zag om naar Elisabeth zijn moeder, zag om naar het volk in nood in Egypte, ziet om naar ons mensen vandaag. Door Huub Oosterhuis wordt dit prachtig verwoord als hij dicht Een schoot van ontferming is onze God. / Hij heeft ons gezocht en gezien / zoals de opgaande zon aan de hemel. //Hij is ons verschenen / toen wij in duisternis waren / en schaduw van dood.
En ten tweede geeft krijgt Johannes van zijn vader een profetische op-dracht:
Hij krijgt de opdracht (ik zeg het in een letterlijke vertaling ) om voor het aangezicht van de HEER een weg te bereiden. Dat is een verwijzing naar de profeet Maleachi. We hebben dat fragment gelezen. Het volk is in ver-warring. Het weet niet meer wat goed en kwaad is. Het zoekt plezier en is boos bij tegenslag. Waar is God en hoe kan hij ziekte, oorlog, ongemak toelaten? In reactie daarop klinkt in de profetie. Let op, ik zend mijn bode die voor mijn aangezicht de weg bereiden zal. Let op. Ik kom om recht te doen aan mensen die worden uitgebuit en aan vreemdelingen die geen plaats wordt gegund.
Let op ik kom om recht te doen aan deze aarde en volk en land nieuw licht te geven en nieuw leven.
Kijk, daar is Johannes. Hij komt uit een goed nest dat weet van barmhartigheid voor ons mensen in verwarring. En hij heeft een profetische opdracht om op te komen mensen die worden uitgebuit en vreemdelingen die geen plaats wordt gegund. Hij komt ons helpen ons voor te bereiden op de komst van Gods heil.
Dit is advent 2021. De pandemie ziekt door in deze advent. Dat drukt onze stemming. Dat belemmert ons plezier. Kunnen we wel vieren?
Dit is ook advent 2021 De derde boosterprik voor alle zestig plussers wordt gezet. We zijn voorbereid. We kunnen er weer tegen. Wij wel. Maar zoveel landen en volken hebben nog niet eens een eerste prik. Daar hebben ze het geld moet voor. Dat mogen ze niet zelf maken want patenten beschermen de belangen van rijke mensen.
En dit is ook advent 2021 Er zitten kinderen in de kou in het niemandsland tussen Polen en Wit-Rusland. En er verdrinken mensen op zee omdat het ons maar niet lukt migratie te regelen.
En dit is ook advent 2021. Er leven mensen in armoede, kinderen in gebroken gezinnen en kwetsbare oude mensen in isolement. Johannes hoe moeten wij ons voorbereiden op het kerstfeest. Hoe moeten wij ons voorbereiden op de komst van Gods heil in onze wereld dat niet alleen recht doet aan verdrukte zielen waar ook ter wereld maar ook recht doet aan ons verwarde, gespannen, zelfs soms sombere hart?
Je bereidt je voor door de weg te gaan, zegt Johannes. Je bereidt je voor door te aanvaarden dat God genadig naar jou omziet en je de kans geeft zijn weg opnieuw te gaan. Je bereidt je voor, nee niet door te piekeren en te puzzelen over alle muizenissen van deze advent, maar door je te richten waar het werkelijk om gaat in de advent: de komst van gerechtigheid en recht, liefde en trouw. Dat zegt Maleachi, de profeet. Dat zegt Johannes die Gods genade verkondigt. Ik kom, zegt de HEER. Ik kom om dat in jullie hart te leggen. Ik kom om jullie voeten te richten op de weg van de vrede.
“Je zult voor het Aangezicht van de Heer uitgaan om zijn weg te bereiden”, zingt Zacharias. De HEER zal je altijd zien en over je waken. Hij zingt dat over Johannes maar nu in de Advent bezingt het onze roeping. Advent is: de weg van de Heer bereiden terwijl je weet dat de Eeuwige genadig naar jou omziet.
Dietrich Bonhoeffer, de grote Duitse theoloog die zich in de oorlog tegen Hitler verzette, noemde zijn ethiek “Wegbereitung”, de weg klaarmaken voor de komst van de Heer.
Wegbereitung. Dat is een prachtig, hoopvol woord. Recht doen en goed zijn voor het Aangezicht van de Heer is: wegbereiding. Het staat in dienst van de komst van de Heer en zijn rijk. De aandacht en zorg voor de zwakke, het meeleven en het mededogen, de kleine stappen en het minste gebaar zijn Wegbereitung, wegbereiding. Het lijkt soms onooglijk. Het lijkt soms een stap vooruit, twee stappen terug maar toch. Wat jij doet voor de ander, voor het klimaat, voor de vrede is Wegbereitung. En dan kan er nog zoveel zwaar zijn en moeilijk, je wordt gedragen door de hoop dat het wegbereiding is. Het is de weg van de Heer die komt. Het is de weg van de HEER die genadig omziet naar jou en naar mij. Precies dat vieren wij op het kerstfeest.
Ook in jouw leven kunnen problemen zich opstapelen. De weg is niet gemakkelijk en jij bent niet volmaakt. Ook wat je goed bedoelt kan stroef verlopen.
In de advent beleven we dat allemaal voor het Aangezicht van de Heer.
Bidt, werk en zing in de Advent. Het wordt kerstfeest. Het wordt feest omdat de Heer jouw probleem tot het zijne maakt. Het wordt feest omdat hij ons leven delen wil.
Geen pandemie kan dat verhinderen.