Contact:Jan C. Bos
Wagnerkade 59,
2102 CT Heemstede
T 023 5332455
E jancbos@antenna.nl
10 december 2010
De algemeen secretaris van het bisdom Haarlem/Amsterdam heeft in Trouw van 10 december uitgelegd waarom mijn Rooms-katholieke collega Alfons Bartholoméé is geschorst. Hij heeft de communie, brood en wijn, uitgereikt aan protestanten. En dat klopt. Het is gebeurd in een dienst waarin pastor Bartholoméé samen met mij is voorgegaan. Of laat ik het preciezer zeggen: Het is gebeurd in een katholieke eredienst waarin ik op uitnodiging van het parochiebestuur de preek mocht verzorgen en waar de aanwezige protestanten van pastor Bartholoméé de communie kregen uitgereikt. Omgekeerd krijgen de katholieke kerkgangers in Schalkwijk toegang tot het avondmaal wanneer ze de kerkdienst bezoeken waarin hun pastor de preek houdt. We doen dat al meer dan dertig jaar in Schalkwijk een paar keer per jaar en hebben daar als katholieke en protestantse pastores en kerkbesturen ook zorgvuldig over nagedacht. We mengen niets. We doen niet of alles hetzelfde is maar we verlenen elkaar gastvrijheid omdat we in elkaar het geloof herkennen in de ene Heer die wij herkennen in het breken van het brood.
Volgens de secretaris van het bisdom Eric Fennis kan dat niet. Hij zegt: Katholieken geloven dat brood en wijn écht het lichaam en bloed van Christus worden - het moment van de consecratie. Bij protestanten gebeurt er niets. Daar is brood en wijn alleen een verwijzing naar iets wat geweest is.
Bij protestanten gebeurt er niets. Ik begrijp niet hoe een bisschoppelijk secretaris dat kan zeggen. Het is een complete miskenning van het innige geloofsverstaan van protestanten over de aanwezigheid van de Heer in het Heilig Avondmaal. Wij geloven dat Christus werkelijk aanwezig is in brood en wijn. In de oecumene hebben protestantse en katholieke theologen elkaar daar ook in gevonden. Christus is werkelijk aanwezig, dat wil zeggen hij bewerkt in brood en wijn de gemeenschap met Hem en met elkaar. Eric Fennis gebruikt een ander woord. Hij gebruikt het woord “echt”. Ik vermoed zomaar dat veel, heel veel katholieke theologen en gelovigen hem daarin niet volgen.
En dan nog wat. Volgens de secretaris van het bisdom kan brood en wijn niet aan protestanten worden uitgereikt. Maar wat gebeurt er dan in huwelijksvieringen waarin met toestemming van de bisschop brood en wijn ook aan de protestantse partner wordt uitgereikt? Kreeg niet de protestantse prior van Taizé bij de uitvaart van paus Johannes Paulus II de communie uitgereikt?
Blijft over: Het is tegen de regels. Ik betwist niet dat de bisschop het recht heeft die regels te stellen en te handhaven. Blijft wel de vraag: waarom nu en waarom alleen pastor Bartholomée?